Boekenrubriek: Boeken onder de loep

Het begon in 1982 in de eerste klas van lagere school De Kruipeal: leeshonger. Geen idee wat mijn eerste echte boek was. Vast iets van W.G. van der Hulst, gezien de christelijke signatuur van de school. Ouwe Bram? De liefde voor lezen was de reden dat ik in 1996 koos voor de RUG-studie Nederlandse taal en cultuur en in 2002 afstudeerde op een scriptie over het type van de 'breekbare man' in het Nederlands verhalend proza van het fin de siècle (1890-1910). Zeventien jaar later, en een volgende bril verder, is het tijd voor een nieuwe maandelijkse rubriek: 'Boeken onder de loep'. Welke boeken heb ik in januari gelezen en wat vind ik ervan?

A.F.Th. van der Heijden - Kwaadschiks (2016)
Oorlog en vrede van Tolstoj is vuistdik. Veelschrijver Van der Heijden kan er ook wat van. Met zijn bijna 1.300 pagina's is Kwaadschiks een roman die spierpijn in armen en schouders bezorgt, vooral als je het liefst liggend leest. In dit zesde deel van zijn De tandeloze tijd-reeks maakt veertiger Nico Dorlas er een zootje van. Zwaar beneveld schiet, gijzelt en ouwehoert de aan slaapapneu lijdende reclameman erop los. De eerste 700 pagina's las ik goedschiks, de laatste 600 kwaadschiks. Een must voor De tandeloze tijd-volgers. Anderen raad ik deze leesexercitie niet aan.

P.F. Thomése - J. Kessels: The Novel (2009)

Een niemendalletje, maar wel een leuk niemendalletje. Een literaire roadtrip in de stijl van Under the vulcano van Malcolm Lowry en Ik, Jan Cremer. Thomése himself reist met zijn verwoed rokende, drinkende en foute countrymuziek luisterende vriend J. Kessels naar Hamburg om daar op verzoek van zijn jeugdmaatje Bertje de Braaij een linkmiegel op te sporen. Een boek vol humor, puntige oneliners en een verdwaald, kwalijk geurend lijk achter in de auto. Onlangs zond NPO de verfilming van deze roman uit, met Frank 'Jumbo' Lammers als J. Kessels. Uiteraard weer op een onmogelijk tijdstip... Perfect boek voor op vakantie of als luchtig tussendoortje.

Gerbrand Bakker - Boven is het stil  (2006)
Een van de indrukwekkendste boeken die ik de laatste tijd heb gelezen. Een verstilde roman, bekroond met de zeer prestigieuze International Dublin Literary Award. Op het Noord-Hollandse platteland zorgt vijftiger Helmer voor zijn oude vader, die op de boerenzolder in bed doodvermoeid zijn laatste levensdagen slijt. Als Helmer een brief krijgt van de vroegere vriendin van zijn lang geleden verongelukte tweelingbroer, dringt het verleden zich aan hem op. Wat als alles anders was gelopen? Een must read voor iedere literatuurliefhebber.

Tom Lanoye - Kartonnen dozen (1991)
Dit boek van de Vlaamse auteur Tom Lanoye prijkt op literatuurlijsten van veel middelbareschoolleerlingen. Zelf had ik toen ik het Slauerhoff College in Leeuwarden bezocht de Bulkboek-versie van deze roman op de plank liggen. Toen niet gelezen. In de flaptekst pretendeert dit boek een evergreen te zijn. Beetje pretentieus. Het kostte mij moeite om in het verhaal te komen. Dat gaat over de ontluikende homoseksualiteit van de puberende Tom, die op kamp Z leert kennen en met die jongen zijn eerste stappen op liefdesgebied zet. Het prachtige, intelligente einde van de roman beklijft. Niet een boek voor preutse lezers.

Richard Heeres, freelanceredacteur en -tekstschrijver van Tekstbureau Teksttalenten: thuis in redactie en copywriting