Zaterdag 3 november 2018 wordt in de Martinikerk in Franeker de
Dach fan ut Stadfrys
gehouden. Stadsfries spreek ik, naast Nederlands, van kinds af aan. Maar de laatste jaren steeds minder.
Zeventien jaar geleden liep ik als neerlandicus in de dop stage bij het Frysk Letterkundich Museum en Dokumintaasjesintrum in Leeuwarden. Het FLMD was gevestigd in de Julius van Gheelstins. Mata Hari, een meisje toen nog, woonde er in de jaren tachtig van de negentiende eeuw. In het monumentale pand in de Grote Kerkstraat heb ik vast door haar voormalige slaap- en speelkamer gekuierd.
In 2001 zette het FLMD een vertaalproject op touw. Dit resulteerde in 82 vertalingen van het prachtige gedicht
Bitterswiet
van de Friese dichteres Tiny Mulder (1921-2010). De overhandiging van de bundel
De wrâld yn bitterswiet
zal ik niet snel vergeten. Mulder ontving het boekje ruim een uur nadat in New York twee vliegtuigen zich in de torens van het World Trade Center hadden geboord. Al tijdens de bijeenkomst sijpelde het schrikwekkende nieuws door in restaurant De Koperen Tuin. Bitter nieuws, niets zoets aan.
Tijdens mijn stage deed ik in het FLMD en Tresoar archief- en catalogusonderzoek naar vertalingen in en uit het Fries. Aan ouderwetse bakken vol bibliografische kaartjes ontkwamen mijn handen en ogen niet. De computer was nog niet allesoverheersend. Het vertaalproject bood soelaas. Ik besloot tussen de bedrijven door het gedicht 'Bitterswiet' te vertalen in het Franekers (Stadsfries).
Bijna was ik dit literaire tussendoortje vergeten, totdat ik een week geleden zolderopruimend de donkerblauwe bundel uit de boekenkast plukte en het door mij vertaalde gedicht weer las. Met een verwonderde glimlach, met dank aan het onvolprezen origineel van Mulder. Recensent Sjoerd Bottema schreef in
Trotwaer
(2002)
dat ik in mijn vertaling het origineel van Mulder soms bijna overtref, bijvoorbeeld in regel 11, 12 en 13 (bittersoët dit liefdesbloët / woarden / woarden bloede niet). Maar dat zijn echt te veel credits. Het gedicht is een mooie herinnering aan een gedenkwaardige stagetijd. Sommige spoken uit het verleden spoken bitterzoet in het heden.
Mijn vertaling van 'Bitterswiet' in het Franekers: